Żelazna grzywna siekieropodobna ze żwirowni w Radymnie. Znalezisko luźne, bez kontekstu archeologicznego. Wymiary: długość 31 cm, szerokość ostrza 5 cm. Datowana na okres wczesnośredniowieczny – IX w. Kształtem przypomina długi, wąski obuch siekiery o lekko ukośnie ściętym ostrzu. Na przeciwległym krańcu przedmiotu umieszczono owalny, równoległy do ostrza otwór. Grzywny siekieropodobne bądź przedmioty siekierowate to zabytki o niejednoznacznej funkcji. Uważa się, iż stanowiły przedmonetarny środek płatniczy i jako tzw. płacidła pełniły funkcję umownego, zastępczego pieniądza. Istnieją również teorie, iż w ten sposób formowano i przechowywano bądź transportowano półsurowiec żelazny. Na obszarze Polski grzywny występują nielicznie w większości koncentrując się na terenie Małopolski. Datowane są na koniec VIII i początek IX w. do 1 poł. X w. Spory depozyt tego rodzaju zabytków odnaleziono w Krakowie przy ul. Kanonicznej. Znaczna ilość grzywien siekieropodobnych odnajdywana jest na terenach zachodniej Słowacji i Moraw. Ich obecność łączona jest z funkcjonowaniem na tym obszarze Państwa Wielkomorawskiego. Grzywna z Radymna jest niezwykle intrygującym zabytkiem, gdyż stanowi odosobniony przypadek występowania tego rodzaju przedmiotu na terenie Podkarpacia, z daleka od ośrodków małopolskich. Być może należy ją uznać za dowód kontaktów pomiędzy miejscową ludnością (plemieniem Lędzian) a krajem Wiślan lub nawet ośrodkami zakarpackimi pozostającymi pod zwierzchnictwem Państwa Wielkomorawskiego. Odtworzenie sytuacji politycznej regionu podkarpackiego w czasie formowania się i istnienia Wielkich Moraw od IX w. do początku X w. jest niezwykle trudne ze względu na nieliczne i enigmatyczne wzmianki źródłowe dotyczące obszaru dzisiejszej Polski południowo-wschodniej. Obecnie nie ma jednoznacznych dowodów, aby kraje Wiślan czy nawet Lędzian znajdowały się pod zwierzchnictwem wielkomorawskim, choć nie jest to całkowicie wykluczone. Z tego względu grzywnę z Radymna należy traktować jako jednostkowy wyraz oddziaływań bądź pewnego rodzaju kontaktów interregionalnych o trudnym do ustalenia charakterze.
Grzywna siekieropodobna z Radymna
