Gliniane naczynie zasobowe z miejscowości Przedzielnica na Ukrainie. Wymiary: wysokość 58 cm, średnica wylewu: 28,5 cm, średnica brzuśca 43 cm, średnica dna 17 cm. Datowane na późny okres wpływów rzymskich: III-V w. n.e., kultura przeworska. Sporych rozmiarów naczynie o wydętym brzuścu oraz bardzo szerokim, wywiniętym, brzegu oraz krawędzi zaopatrzonej w żłobki i wałki. Górna część naczynia została ozdobiona dookolnie wielorzędową kompozycją. Tuż pod krótką szyjką wyryto wielozębatym narzędziem pięć równoległych do siebie, falistych linii, tworzących wzór małych pagórków. Pod nimi tym samym przyrządem wykonano dekorację w formie wielkich fal. Motyw zdobniczy wykończono wyrytymi poniżej pięcioma poziomymi żłobkami. Szara barwa powierzchni naczynia wskazuje na wypalenie w piecu garncarskim w atmosferze redukcyjnej, przy ograniczonym dostępie tlenu. Grubościenne, wielkowymiarowe naczynia o baniastych brzuścach przeznaczone były do stałego magazynowania zapasów żywności na przykład ziaren zbóż, a także innych płodów rolnych lub ich przetworów. Używane były w gospodarstwach rolnych i na terenach, gdzie wytwarzano żywność. Ze względu na charakterystycznie wyprofilowany wylew określane są jako tzw. naczynia zasobowe z kryzowato ukształtowanym brzegiem (Krausengefäße) lub „szerokokołnierzowe”. W celu zabezpieczenia zawartości otwór naczynia zasłaniano drewnianym, kamiennym, skórzanym bądź tekstylnym przykryciem. Kryzowata krawędź miała prawdopodobnie za zadanie szczelne zamknięcie naczynia. Ceramika tego typu pojawiła się w kulturze przeworskiej pod wpływem impulsów płynących z południa i południowego wschodu, z kręgu kultur dackich, które z kolei podlegały oddziaływaniom ze strony środowisk lateńskich i prowincjonalnorzymskich. Przypominają rzymskie wielkogabarytowe naczynia zasobowe zwane dolium, w których oprócz zbóż przechowywano wino, łupiny winogron czy też oliwę. Często gromadzono znaczną ilość dolium w jednym miejscu pod dachem bądź wkopywano do połowy w ziemię. Na terenie środkowej Europy naczynia zasobowe stały się popularnym wytworem w okresie późnorzymskim i wczesnej fazie okresu wędrówek ludów, choć pojawiały się już wcześniej. Ze względu na brak dokładnych danych na temat okoliczności odkrycia zabytku z Przedzielnicy można jedynie przypuszczać, iż naczynie pochodzi z osady i zapewne służyło do przechowywania materiałów spożywczych.
Naczynie zasobowe z Przedzielnicy
