Rdzeń krzemienny znaleziono w okolicach wsi Przedzielnica leżącej obecnie terenie Ukrainy. Zabytek ten wytworzony został przez przedstawicieli schyłowopaleolitycznej kultury świderskiej i datowany jest na IX – VIII tysiąclecia p.n.e. Wymiary: długość maksymalna 8,4 cm, szerokość maksymalna 3,8 cm, grubość maksymalna 4 cm. Od przodu posiada kształt dosyć smukłego, nieregularnego owalu, zaś w rzucie bocznym jest trapezowaty. Powierzchnia przednia okazu pokryta jest prawie w całości śladami negatywów odbitych od niego wiórów. Negatywy są muszlowate, podłużne, mają wyraźnie wyczuwalne podniesione brzegi i gładką lekko szklistą fakturę. W ich obrębie wyczuć można lekkie zagłębienia i wzniesienia powstałe podczas przejścia fali uderzeniowej w obrębie masy krzemionkowej podczas procesu odbijania kolejnych półsurowiaków. Od góry i dołu znajdują się dodatkowo negatywy po niewielkich odłupkach technicznych, mających przygotować rdzeń do eksploatacji. Na niewielkim fragmencie jednego z boków jest zachowana tzw. kora pokrywająca pierwotnie bryłę krzemienną. Powierzchnia korowa w dotyku jest nieco bardziej szorstka, ponieważ buduje ją skała wapienna, w której uformowała się bryła krzemienna. Pozostałe partie boków noszą ślady negatywów wcześniej odbitych odłupków formujących. Tu również wyczuwalne są drobne negatywy odłupków technicznych ją kształtujących. Powierzchnie górna i dolna rdzenia zostały także celowo uformowane tak aby krawędź pomiędzy nimi a powierzchnią przednią mogła stanowić podstawę do dalszych uderzeń wyprowadzanych od góry i dołu. Cała powierzchnia omawianego eksponatu nosi ślady dosyć intensywnego zagładzenia krawędzi międzynegatywowych, co może sugerować iż przeleżał on dość długo odsłonięty i był wystawiony na działanie wiatru i wody. Rdzenie krzemienne to bardzo specyficzna grupa zabytków archeologicznych, są one bowiem wyrobami rąk ludzkich, ale nie są typowymi narzędziami. W łańcuchu produkcyjnym stanowią formę pośrednią pomiędzy surowcem, a gotowym wyrobem. Omawiany eksponat pochodzi z zaawansowanego stadium procesu eksploatacji, co oznacza że oddzielono od niego już co najmniej około 20 wiórów – czyli podłużnych odłupków mających pokrój niewielkich nożyków. Ostry kąt nachylenia pomiędzy powierzchnią przednią a górną i dolną, wskazuje że sprawny wytwórca mógł z niego otrzymać jeszcze kolejne 3 – 4 serie wiórów. Nie jest to więc okaz będący odpadem produkcyjnym, trudno jednak powiedzieć dlaczego został porzucony. Może po prostu uległ zagubieniu. Opisywany rdzeń posiada dwie krawędzie uderzeń, co za tym idzie można było oddzielać od niego półsurowiec zarówno od góry, jak i od dołu. Tego typu technologia produkcji znana jest w pradziejach w zasadzie tylko w kulturach schyłkowego paleolitu pośród łowców reniferów kultury świderskiej. Rdzeń wykonano z krzemienia barwy brunatno-brązowawej. Masa krzemionkowa jest lekko przezroczysta. W jej obrębie zatopione są niewielkie, jaśniejsze kropki stanowiące najpewniej pozostałości po skorupkach wapiennych. Tam gdzie zachowany jest fragment powierzchni korowej masa krzemionkowa ma wyraźnie jaśniejszą barwę. Sama kora jest dosyć cienka i gładka. Krzemienie tego typu występują na Wołyniu i w skałach wapiennych w dolinie Dniestru na Ukrainie. Sugeruje to, że zabytek przywędrował z północnego-wschodu lub wschodu wraz z ludnością z okolicy oddalonej o około 200 km.
Rdzeń krzemienny
